Przełom XX i XXI wieku to okres tryumfu nowoczesnych technologii oraz systemu przemysłowego w produkcji rolnej. Podstawą obecnej strategii jest produkcja dla globalnego rynku żywności, kontrolowana przez wielkie koncerny spożywcze. Współczesne uprawy i hodowle prowadzone są w dużych gospodarstwach, które dla zwiększenia efektywności produkcji oraz uzyskania jednolitego poziomu jakości produktów, wykorzystują na szeroką skalę nowoczesne technologie.
Celem korporacji spożywczych jest maksymalizacja zysków i minimalizacja kosztów, stąd uprawy lokalizowane są w strefach klimatycznych charakteryzujących się tanią siłą roboczą oraz umożliwiających całoroczną produkcję i dostawy świeżych produktów. Ze względu na coraz większe oddalenie producentów od konsumentów, wytworzona żywność trafia na rynek w postaci wysoko przetworzonej. Powszechnie stosuje się także środki przedłużające trwałość produktów.
Opisany powyżej model produkcji rolnej doprowadził co prawda do niespotykanego wcześniej w historii wzrostu produkcji żywności, ale przy okazji, z powodu intensywnej eksploatacji środowiska naturalnego, miał ogromny udział w zanieczyszczeniu wód i powietrza, erozji gleby, ograniczeniu bioróżnorodności, etc.
Spustoszenie, jakiego w środowisku naturalnym dokonał system przemysłowy produkcji rolnej stało się podstawą krytyki tego modelu oraz motorem poszukiwań bardziej optymalnych, rozwiązań.
Przyszłością gospodarki rolnej mają więc być modele oparte na koncepcji zrównoważonego rozwoju lub też idei maksymalizacji wydajności poprzez wprowadzanie modyfikacji genetycznych. Rolnictwo światowe stoi obecnie na rozdrożu, pomiędzy produkcją upraw transgenicznych, rolnictwem precyzyjnym i rolnictwem ekologicznym.
Rolnictwo ekologiczne
Rolnictwo ekologiczne zakłada powrót do tradycyjnego gospodarowania – bez chemicznych środków ochrony roślin, tworzenia monokultur czy prowadzenia wysoko wydajnych ferm hodowlanych. W uprawach roślin stosuje się płodozmian, a w hodowli zwierząt – chów ściółkowy. Ważnym aspektem rolnictwa ekologicznego jest także skrócenie dystansu między producentem a odbiorcą żywności. Stąd też pojawiają się postulaty produkcji na rynek lokalny i regionalny, tak, by zapewnić świeżość i wartość odżywczą wprowadzanych do handlu produktów.
Rolnictwo transgeniczne
Uprawy transgeniczne charakteryzują się bardzo wysoką wydajnością i zaawansowaniem technologicznym. Genetycznie modyfikowane odmiany roślin uważane są za skuteczne narzędzie walki z głodem na świecie. Wśród uprawianych obecnie roślin transgenicznych znajdują się, między innymi: soja, pszenica, bawełna, rzepak, pomidory czy kukurydza. Współczesne uprawy GMO, kontrolowane przez globalne przedsiębiorstwa spożywcze, zdominowane są przez cztery kraje: Stany Zjednoczone, Argentynę, Kanadę i Chiny.
Rolnictwo precyzyjne
Ogromną szansą dla rolnictwa na świecie jest system rolnictwa precyzyjnego. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii informatycznych, umożliwia on optymalne wykorzystanie upraw, właściwe nawożenie i nawadnianie, dostosowywanie strategii produkcji do zmiennych warunków klimatycznych, glebowych, etc. Główną zaletą rolnictwa precyzyjnego jest maksymalizacja wydajności przy jednoczesnej dbałości o środowisko naturalne. Co więcej, rolnictwo precyzyjne jest opłacalne nie tylko w przypadku makrogospodarstw. Coraz częściej na wprowadzanie rozwiązań precyzyjnych pozwolić sobie mogą także drobniejsi rolnicy.
